Koncepcja, zgodnie z którą ludzie mają wrodzoną skłonność do łączenia się z naturą, sięga korzeniami do lat 80. XX wieku, ale projektowanie biofilne, czyli integrowanie elementów natury w przestrzeniach życiowych osiąga swój punkt kulminacyjny dopiero teraz. Wyjaśniamy, w jaki sposób biofilny design może uczynić nasze życie nieco lepszym.
Biofilny design zaczął się rozwijać w latach 80. XX wieku, kiedy to wybitny amerykański biolog Edward Osborne Wilson wyłożył swoją filozofię biofilii, wysuwając hipotezę, że ludzie mają wrodzoną skłonność do łączenia się z naturą. Biofilny design idzie o krok dalej: w związku z tym, że ludzie 90% swojego czasu przebywają w pomieszczeniach, konieczne jest stworzenie w przestrzeniach pracy i zamieszkania środowiska nawiązującego w sposób bezpośredni i symboliczny do świata przyrody.
I rzeczywiście, w ostatnich latach, zwłaszcza po okresie pandemii, obserwujemy wśród ludzi zmianę w podejściu do przestrzeni, w których na co dzień przebywają. To, że lepiej czujemy się w pomieszczeniach, które naśladują miejsca na łonie natury, jest faktem potwierdzonym przez liczne badania naukowe. Jedno z nich przeprowadzone w Danii w 2019 roku pokazało, że dzieci, które przebywały na co dzień w otoczeniu roślin wykazywały w dalszym życiu o ponad połowę mniej problemów ze zdrowiem psychicznym niż te, które uczyły się w standardowych warunkach. Inne badania dowiodły, że roślinność niweluje poziom stresu, podnosi odporność i wpływa na wydajność w pracy.
Nie dziwi zatem, że designerzy biur i przestrzeni coworkingowych byli pionierami w tej dziedzinie. Portugalski oddział międzynarodowej sieci coworkingu Second Home za swoją wizytówkę uważa ponad 2000 roślin towarzyszących na co dzień klientom podczas pracy w open space. Zielone otoczenie nie tylko zmniejsza napięcie i sprzyja skupieniu, ale też zapewnia dyskrecję i odosobnienie.
Jak wprowadzić biofilny design do wnętrza?
Nie musisz od razu przekształcać mieszkania w oranżerię, ustawiając rzędami donice z roślinami. Środowisko naturalne można odtworzyć na wiele sposobów: wprowadzając do pomieszczeń więcej światła i powietrza, barwy zaczerpnięte ze świata przyrody, a także naturalne, miękkie kształty. Roślinność to nie wszystko, choć ona zajmują w przestrzeni biofilnej nadrzędne miejsce.
Zielone wyspy
Zieloną oazę możesz stworzyć w dowolnym pomieszczeniu, niezależnie od wymiarów pokoju. Jeśli na podłodze brakuje ci miejsca, możesz urządzić ogród wertykalny. To nowoczesne rozwiązanie, które pozwala roślinom piąć się po ścianie. Ogród pionowy możesz założyć samodzielnie lub skorzystać z pomocy specjalistów. Najczęściej za podporę dla roślin służą samonośne ścianki stojące lub palety.
Dodatkową oazę można sobie stworzyć w miejscu pracy, stawiając na biurku niewielkie terrarium z roślinami. Ustawione obok laptopa w domu czy biurze pozwoli nam zaspokoić naszą genetycznie uwarunkowaną potrzebę obcowania z naturą. Alergicy czy osoby, którym zwyczajnie brakuje czasu na pielęgnację roślin mogą też nabyć sztuczne odpowiedniki roślin, które wystarczy tylko od czasu czasu przetrzeć z kurzu. Nie jest to co prawda żywa zieleń, ale nawet dobrej jakości przedmioty, wykonane rękoma człowieka, potrafią wzmocnić naszą więź z naturą.
Naturalne materiały
Nie tylko biofilny design lubuje się w naturalnych materiałach, ale w przestrzeniach nawiązujących do środowiska naturalnego są one szczególnie pożądane. Pod tym względem warto zadbać o każdy szczegół – drewniane deski do krojenia, półki z rattanu, ramki z naturalnego kamienia. Wszystko to współtworzy środowisko, które oddziałuje kojąco na emocje i psychikę.
Jakie jeszcze materiały warto wprowadzić do wnętrza? Po pierwsze, drewno. Zadbajmy o drewniane meble, podłogi (parkiet, laminat), ramy okienne i podstawki pod doniczki. Po drugie, kamień. Mile widziane będą marmurowe lub granitowe blaty i parapety, posadzki kamienne, a także dekoracyjne ściany wyłożone kamieniem. Pomocne w stworzeniu naturalnej przestrzeni są też tkaniny, które mogą nam posłużyć jako materiał na zasłony i obicia mebli. Bambusowe krzesła i szafy, gliniane i ceramiczne naczynia oraz dekoracje, to kolejne pomysły na aranżację przestrzeni w duchu biophilic design.
Naturalne kolory
Naturalna paleta barwa doskonale oddaje ideę bliskości z naturą. Jakie dokładnie kolory sprawdzą się w biofilnym designie? Kluczowym kolorem, a zarazem pierwszym skojarzeniem, kiedy myślimy o przyrodzie, jest zieleń. Różne odcienie zieleni mogą być obecne na ścianach, w obiciach mebli, tkaninach na zasłony i poduszki, a także w ozdobach – ramach okiennych i plakatach z motywami botanicznymi. Na podłodze i meblach najlepiej się sprawdzą ciepłe brązy i beże, nawiązujące do koloru drzew i ziemi.
Naturalna paleta barw to także kolor nieba i wody, dający człowiekowi uczucie świeżości i spokoju. Zastosujmy go w oknach i na podłogach, wybierając niebieskie i błękitne dywany oraz zasłony. Przeplatajmy go z bielą w różnych odcieniach, pamiętając, że biofilny design nie lubi kontrastów i mocnych akcentów. Paletę barw w biofilnym wnętrzu mogą też uzupełnić i wzbogacić inne stonowane kolory: oliwkowy, rdzawy czy gliniasty.
Oświetlenie
Przestrzeń inspirowana naturą potrzebuje dużej ilości naturalnego światła. Zapewnią je okna panoramiczne albo po prostu umiejętna organizacja przestrzeni. Istotne jest to, by większość mebli, a zwłaszcza miejsce do pracy znajdowały się w pobliżu naturalnych źródeł światła. Nie unikniemy wprowadzenia do naszych wnętrz sztucznych źródeł światła, ale możemy zadbać o ich jakość. Najlepszym rozwiązaniem jest oświetlenie LED, które daje możliwość dostosowania barwy i intensywności światła do zmian, jakie występują w świetle naturalnym. W sypialni warto zadbać o oświetlenie ambientowe, które zapewnia dyskretną jasność sprzyjającą odprężeniu i szybszemu zasypianiu.
Miękkie linie
Biofilny design nie lubi ostrych krawędzi i linii prostych, promując organiczne, miękkie kształty, nawiązujące do elementów przyrody i zapewniające uczucie lekkości. Dobrym tego przykładem jest sofa z delikatnie wygiętymi podłokietnikami, fotel bujany i lustra ścienne w owalnych ramach lub nieregularnych kształtach.
Przyroda potrafi nas inspirować lepiej niż cokolwiek innego. Biofilny design to nie tylko modny trend, lecz filozofia projektowania promująca powrót do korzeni przy wykorzystaniu naturalnych elementów. Tak zaaranżowana przestrzeń sprawia, że każdy, kto do niej trafi, czuje się spokojniej i szczęśliwiej. A w środowisku miejskim to takie ważne – mieć choć skrawek natury we własnych czterech ścianach.
Autorem tekstu jest Justyna Jarmułowicz
Źródła:
https://designwanted.com/second-home-lisbon-changing-workspace-paradigm/
https://architektura.muratorplus.pl/realizacje/second-homebiuro-postpandemiczne-aa-yiR9-PykB-yisj.html
https://www.realestatemagazine.pl/article/dlaczego-warto-wdrozyc-biophilic-design-w-budynkach-biurowych
Świetny artykuł. Byłem bardzo zadowolony, że wszedłem na ten artykuł. Wielu osobom wydaje się, że mają odpowiednią wiedzę na opisywany temat, ale zazwyczaj tak nie jest. Stąd też moje miłe zaskoczenie. Chciałbym wyrazić uznanie za Twoją pracę. Zdecydowanie będę rekomendował to miejsce i częściej tu zaglądał, by poczytać nowe artykuły.